Rocznie w Polsce buduje się niemal 100 tys. budynków jednorodzinnych. Każdy przyszły właściciel planuje inwestycję miesiącami i poszukuje idealnego domu, w którym zrealizuje swoje największe marzenia o własnym gniazdku. Rozważając konkretne projekty, szukamy innych ludzi, którzy postawili takie budynki przed nami z nadzieją, że uprzejmie pozwolą nam zorientować się, jak taki dom wygląda w rzeczywistości i ile daje przestrzeni. Rysunki 3D, wizualizacje, rzuty architektoniczne – wszystkie powstają, by przekonać nabywcę, że dom będzie luksusowy, widny i gustowny. Tak naprawdę jednak ideałem byłaby możliwość zwiedzenia podobnego, stojącego budynku, sprawdzenie, jak wygląda o różnej porze dnia i podczas zmiennej pogody, zorientowane się w przestrzeni użytkowej, którą oferuje projekt i zużytej energii, niezbędnej dla jego ogrzania. To oczywiście niemożliwe, bo przecież nikt nie wybudowałby domu – to wszak inwestycja nie na każdą kieszeń – tylko po to, by ewentualny nabywca mógł go sobie zwiedzić. A może nie?
Domy prefabrykowane, modułowe, pasywne – otwarte dla kupujących
Realia w Polsce są takie, że większość nowo powstałych domów to budynki parterowe z użytkowym poddaszem, o powierzchni do 150 m² powstające w technologii murowanej i kosztujące do 500 tys. zł. Mimo zapewnień o znacznie niższych kosztach budowy i późniejszego użytkowania, domy prefabrykowane i modułowe zdobywają rynek powoli. Statystyczny Polak wychodzi z założenia, że lepiej być niewiernym Tomaszem – nie stawiać na coś, czego się nie sprawdziło empirycznie – niż ryzykować podjęcie złej decyzji na podstawie przypuszczeń i teoretycznych wyliczeń. Możliwości na poprawki nie będzie, bo dom budujemy tylko raz w życiu, a wielu z nas spłacać będzie tę inwestycję do późnej starości. Opłacanie comiesięcznych rat za dom, który daje radość jest akceptowalne, płacenie za życiową pomyłkę – nieznośne. Dlatego mimo ryzyka popełnienia wielu błędów na budowie, wciąż rosnących kosztów robocizny, wielu komplikacji z ogrzaniem mostków termicznych, zaangażowania na dwa lata i dewastacji działki budowlanej wciąż przeważają budynki murowane.
Z tego sposobu myślenia zdają sobie sprawę producenci domów z prefabrykatów, szczególnie że nadal określenie to nic nie mówi wielu osobom nie związanym z branżą budowlaną. Skoro zaś nie wiedzą o ich zaletach, ba, nawet o tym, że taka technologia w ogóle istnieje, jak więc mają ją wybrać i przekonać się, że dom z modułów jest taki sam, jak budynek tradycyjny, a pod pewnymi względami może być od niego lepszy? W tej sytuacji nie pozostaje nic innego, tylko postąpić jak Mahomet, który osobiście pofatygował się do góry, gdy ta nie chciała przyjść do niego i wybudować gotowy dom w technologii prefabrykowanej. Takich budynków powstało już bardzo dużo, bo niemal każdy producent zainwestował w gotowe domy pokazowe. Planując postawienie własnego warto poświęcić jeden dzień i bez opłat i żadnej umowy zwiedzić budynki powstałe w tej technologii produkcji i metrażu, który nas interesuje. Z pewnością niejeden znajduje się w naszym województwie. Wielu producentów stawia takie domy w pobliżu hali produkcyjnych, dzięki temu potencjalny klient może w każdej chwili wejść do fabryki i na własne oczy przekonać się, jak wygląda produkcja. Co więcej przed podpisaniem umowy będziemy do tego zachęcani, bo szybki i fachowy montaż to wizytówka domów z prefabrykatów.
Jakie są korzyści z oglądania gotowych domów pokazowych?
W budynkach zrealizowanych w technologii modułów, które możemy obejrzeć w terenie będziemy mieli okazję przekonać się m.in.:
- jak wygląda elewacja budynku po kilku latach od postawienia, czy są jakieś spękania widoczna degradacja, np. pokrycia z drewna,
- sprawdzić, czy powierzchnia użytkowa budynku będzie wystarczająca dla naszej rodziny,
- od razu zobaczyć na własne oczy, jak wyglądają materiały wykończeniowe, które możemy opcjonalnie wybrać i zanotować sobie te, które odpowiadają naszym gustom,
- zobaczyć budynek gotowy do zamieszkania z umeblowaniem i sprawdzić jak wypełnienie wnętrza wpływa na jego przestronność,
- rozważyć zmiany w stolarce okiennej w gotowym domu, jeśli ta standardowa wpuszcza do środka za mało światła,
- przeanalizować, czy układ wnętrz jest zgodny z naszymi oczekiwaniami, może zmienimy ustawienie ścianek działowych, co przeważnie nie podlega dodatkowym płatnościom,
- na własne oczy zobaczyć jakość prac wykończeniowych w domu, jeśli zdecydujemy się na wersję “pod klucz”,
- porozmawiać na temat odpowiedniego przygotowania fundamentu i jego późniejszy wpływ na przeciwdziałanie osiadania domu,
- sprawdzić, jakie są koszty ogrzewania w skali roku i czy w domu jest ciepło,
- zobaczyć na przekrojach, jak budowane są ściany zewnętrzne i porozmawiać o technologii budowy z pracownikami,
- poprosić o bezpłatną wycenę budynku po uwzględnieniu naszych zmian.
Jakie są technologie produkcji domów z gotowych segmentów? Jakie mogę zobaczyć w terenie?
Domy budowane w technologii gotowych segmentów różnią się między sobą, więc poszukiwania powinniśmy rozpocząć od zdefiniowania swoich priorytetów. Czy szukamy niewielkiego domku, który postawimy na działce letniskowej, czy całorocznego budynku? Wolimy zainwestować w dom pasywny, czy polegać jedynie na ciepłych ścianach? W domach pokazowych będziemy mogli zapytać o wszystko i zobaczyć ile będą nas kosztowały nasze decyzje.
Domy do 35 m²
Powstają głównie w technologii gotowych prostopadłościennych modułów o wymiarach mieszczących się na przyczepę TIR-a, ocieplonych i wykończonych w stanie, jaki zamówimy (surowy zamknięty, deweloperski, lub “pod klucz”). Moduły są zbudowane na terenie fabryki i na teren budowy przyjeżdżają w towarzystwie dźwigu, który w ciągu 1-2 dni składa z nich dom, albo od razu stawia go na gotowych fundamentach, jeśli zdecydowaliśmy się na dom z jednego modułu lub kontenera. Domy z modułów mają przeważnie dach płaski będący najczęściej tarasem, o niewielkim kącie nachylenia, albo dach dwuspadowy, jeśli zamówimy budynek u producenta, który opracował technologię składania gotowych modułów dachowych. Producenci domów modułowych przeważnie oferują wykonawstwo kompleksowe, czyli sami przygotowują fundamenty i oddają gotowy dom, albo udzielają dokładnych wytycznych, jak mają być zbudowane, by dom był zabezpieczony przed wilgocią i stabilny. Po stronie klienta pozostaje jedynie zapewnienie przyłączy. Na plac budowy musi przyjechać dźwig i samochody z modułami, co wyklucza trudno dostępne lokalizacje. Gotowych domów modułowych możemy zobaczyć bardzo dużo, gdyż sprzedają się w takim tempie, że producenci budują gotowe budynki, które następnie oferują na sprzedaż wiedząc, że i tak znajdą nabywcę. Tak, sprzedają gotowe domy, bo dzięki kompaktowym rozmiarom są mobilne i można przewozić je z miejsca na miejsce na naczepie TIR-a. To oznacza także, że my w każdej chwili możemy nasz dom sprzedać.
Domy modułowe
Domy modułowe powyżej 35 m² to budynki, na które trzeba zdobyć pozwolenie na budowę. W rzeczywistości najwięcej modułów powstaje w mniejszym metrażu, gdyż wówczas domy są budowane jedynie na zgłoszenie i łatwiej znaleźć interesującą działkę. Domy z modułów wybierane są na domki letniskowe dlatego, że to budynki właściwie bezobsługowe i bardzo ciepłe także poza sezonem. Nic nie stoi na przeszkodzie, by z gotowych modułów postawić również większy dom – zarówno parterowy jak i piętrowy. Wybierając tę technologię produkcji zaleca się zwrócenie uwagi na konstrukcję ściany – sprawdzenie, czy zastosowano folię paroizolacyjną i czy przegrody oddychają. Jeśli zdecydujemy się na dom z płaskim dachem, kwestią priorytetową będzie zadbanie o jego dobry stan, co zaleca się wszystkim budynkom o takiej konstrukcji dachowej, nie tylko modułowym. Dodatkowy atut domów z modułów to ich zdolność do nieustannego powiększania się. W każdej chwili możemy zamówić kolejny element i zyskać ekstra powierzchnię, gdy powiększy się nasza rodzina.
Domy prefabrykowane z szkieletem drewnianym
Moduły prostopadłościenne znacznie przyspieszają budowę domu, trudno twierdzić inaczej, skoro gotowe budynki powstają w dwa dni, jednak ta technologia niesie za sobą pewne ograniczenia konstrukcyjne. Nie zaszalejemy w środku, gdyż istnieje kilka wariantów ustawienia modułów i wykorzystania ich powierzchni i jeśli planujemy zbudować budynek o większym prześwicie, albo tradycyjnej elewacji, lepsza będzie technologia prefabrykatów o konstrukcji szkieletowej. Przekrój ściany będzie podobny, nadal będziemy mieszkać w domu drewnianym, ale prefabrykaty to nie prostopadłościany z gotową podłogą i stropem, lecz całe ściany, z których składa się dom. Dzięki takiemu rozwiązaniu architekt może zaszaleć i zaprojektować dom pod nasze dyktando, albo zaadaptować gotowy projekt z internetu. W rzeczywistości firmy posiadają katalogi najczęściej wybieranych domów z cenami, które przyjdzie za nie zapłacić. To wygodne rozwiązanie, bo od razu wiemy z jaką kwotą trzeba będzie się zmierzyć.
Domy z keramzytobetonu
To technologia produkcji, która jest nieco droższa (do 30%) od domów murowanych, stawianych ekonomicznie. Wybierają ją jednak ci, którym zależy na czasie i bezobsługowej budowie, a z różnych względów nadal nie chcą domu drewnianego. Keramzytobeton to kruszywo powstałe w procesie wypalania gliny i ma porowatą strukturę. Dzięki temu domy z prefabrykatów keramzytowych są ciepłe i ciche, a ich właściciel ma cenne uczucie mieszkania w domu murowanym. Czas stawiania budynku na naszej działce wydłuża się i są to 2-3 miesiące w zależności od metrażu. To nadal świetny wynik, bo po upływie tego okresu wprowadzamy się do gotowego budynku. Wyobraźmy to sobie: w weekend majowy podpisujemy umowę, a w sierpniu łuskamy słoneczniki na własnym tarasie! Domy z prefabrykatów betonowych możemy zamówić w trzech standardach wykończenia: stan surowy zamknięty (z wykończona na gotowo elewacją i kompletną stolarką), stan deweloperski (położone media i tynki) oraz stan gotowy do wprowadzenia się, który dla każdego, kto choć raz w życiu się budował, jest obiektem marzeń.
Domy energooszczędne i pasywne
W każdej z wyżej opisanych technologii możemy zamówić domy spełniające normy przenikalności ciepła przez ściany, dach i okna, a co za tym idzie rocznego zapotrzebowania na energię, które są właściwe dla domów energooszczędnych i pasywnych. Tego, czy dany dom będzie spełniał normy nie zapewni nam tylko odpowiednie ocieplenie budynku, dlatego firmy, które oferują domy eko zapewniają również:
- odpowiednią ekipę budowlaną, która prowadzi budowę od początku do końca,
- rozwiązania przeciwdziałające najczęściej spotykanym w budownictwie mostkom cieplnym,
- odpowiednie projekty domów pasywnych – funkcjonalnych i estetycznych,
- doradztwo w zakresie umieszczenia budynku na posesji z wykorzystaniem roślinności,
- propozycje rozwiązań grzewczych i rekuperacyjnych.
Jeśli wybieramy dom na całe życie warto myśleć o sobie w kontekście wielu lat. Choć nie lubimy myśleć o starości, to jest okazja, by ją sobie oswoić i udogodnić, bo być może nie będziemy mieli więcej okazji, by wygodny i bezobsługowy dom postawić. Warto mieć na uwadze funkcjonalność i niskie koszty ogrzewania, bo nie zawsze będziemy mieli krzepę i fundusze, a jeśli mamy je dziś, warto je dobrze zainwestować.
